تعیین سن، منشأ و جایگاه تکتونیکی توده های نفوذی جنوب سبزوار

در پژوهش حاضر، تکامل ژئوشیمیایی و سن توده های نفوذی بخش مرکزی کمان ماگمایی شمال شرقی ایران در جنوب سبزوار (استان خراسان رضوی) بررسی شده است. شواهد ژئوشیمایی بیانگر ماگماتیسم مرتبط با قوس های آتشفشانی و پهنه فرورانش در این منطقه است. ترکیب توده ها از گرانیت تا دیوریت و گابرو تغییر می کند. بر اساس کانی شناسی و مقادیر بالای حساسیت مغناطیسی (بیشتر از 5-10×400) توده های گرانیتوئیدی به عنوان گرانیتوئیدهای سری مگنتیت و نوع i طبقه بندی می شود. از نظر شیمیایی از نوع متاآلومینوس تا پرآلومینوس و غنی شدگی از عناصر با شدت میدان پایین (lile) مانند: k، rb و th و تهی شدگی از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﺎ ﺷﺪﺕ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺑﺎﻻ (hfse) ﻧﻈﻴﺮ: nb، p و ti نشان می دهد و به سری توله ایتی تعلق دارد. مقدار اندک (la/yb)n، مقدار پایین نسبت sr/y و ناهنجاری منفی eu همگی معرف ماگماتیسم نوع جزایر قوسی کلاسیک است. رفتار عناصر کمیاب توده های اسیدی و حد واسط الگوی تقریباً مسطح (97/0 تا 57/2(la/smpm= است و خارج از محدوده پایداری گارنت را نشان می دهد و بنابراین، سنگ منشأ آن از نوع اکلوژیتی یا گارنت آمفیبولیتی نیست. ژئوشیمی عناصر فرعی و کمیاب بیانگر خاستگاه ماگما در فشار نسبتاٌ کم (عمق کم) است. بررسی های سن سنجی با روش اورانیوم-سرب در زیرکن بر روی توده گرانیت-گرانودیوریتی بیانگر سن 97 تا 100 میلیون سال (کرتاسه میانی) است. نسبت ایزوتوپ اولیه 87sr/86sr و مقدار εnd به ترتیب 7049/0 و 5/4+ است.